print sitemap zoeken disclaimer contact

Jongbloed Dakar Team

Jongbloed Dakar Team

Actueel emigratie

Fiscale woonplaats bepalen

Om de belastingplicht en de sociale zekerheid te bepalen, is de woonplaats van groot belang. De woonplaats bepaalt veelal waar een persoon of werknemer belastingplichtig is. Ieder land kent ook nog zijn eigen regels zodat altijd gekeken moet worden naar de bepaling van het relevante land. Als de belastingdienst denkt dat u in Nederland woont dan moet de Belastingdienst/ inspecteur dit aannemelijk maken. Dit vermoeden moet de belastingplichtige dan weer ontzenuwen/ ontkrachten. Een praktische en vaak leuke zaak om te onderzoeken.

Waar woont iemand? 

Een Nederlandse werknemer die in België werkt en in Nederland woont wordt voor de Nederlandse wetgeving geacht binnenlands belastingplichtig te zijn. Als België dit ook zo ziet, is er een probleem (dubbele belastingheffing). Omtrent de fiscale woonplaats kijkt Nederland naar de volgende onderdelen:

  • Waar verblijft het gezin?
  • Waar wordt arbeid verricht?
  • Waar wordt een woning aangehouden?
  • Waar ingeschreven in de gemeentelijke administratie?
  • Is er sprake van gebruik van gas en water op het woonadres?
  • Waar wordt geld opgenomen van de bank resp. pin opnamen gedaan?
  • Waar is uw bank en vermogensbeheerder gevestigd? 
  • Hoe lang werkt / woont / verblijft men in een land?
  • Plaats van lidmaatschappen, abonnementen, bankrekeningen, verzekeringen, ziektebehandelingen, etc.

Fiscale woonplaats vader met Thaise zoon

Henk heeft een zoon (geboren 2010), samen met zijn in Thailand wonende vrouw, ze zijn niet getrouwd. De zoon heeft de Nederlandse en Thaise nationaliteit en bij zijn moeder in Thailand. In 2012 heeft Henk zijn appartement - tegen schulderkenning - verkocht aan zijn zoon en ook diverse bankrekeningen op zijn naam gezet (geschonken?). In 2016 was Henk 226 dagen in Nederland en 140 dagen in Thailand. Bij zijn verblijf in Nederland woont het in het appartement van zijn zoon. Henk is van mening dat hij in Thailand woont en buitenlands belastingplichtig in Nederland is. De inspecteur is van mening dat Henk in Nederland woont en dus ook belasting moet betalen over het vermogen van zijn zoon (50%) omdat hij het ouderlijk bezag heeft uitgeoefend. De rechtbank is het (deels) met Henk eens. Het Gerechtshof Den Haag is het op 27 juni 2023 (ECLI:NL:GHDHA:2023:1296)  niet met Henk eens. Voor de woonplaats moet worden gekeken naar het belastingverdrag tussen Nederland en Thailand en voor de definitie van het ouderlijk bezag is het Thaise recht van belang. Het Thaise recht stelt dat beide ouders het ouderlijk gezag uitoefenen over hun kind.  Het box 3 vermogen van de zoon moet niet voor 100% maar slechts voor 50% worden meegenomen (artikel 2.15 lid 4 Wet IB 2001)

Waar iemand woont wordt na omstandigheden beoordeeld (artikel 4 lid 1 AWR). Kwalificeert een persoon als inwoner van Nederland dan ontvouwt zich een bak aan wetgeving en regels met vele fiscale consequenties en verplichtingen. Er worden dus veel procedures gevoerd over de fiscale woonplaats van een natuurlijk persoon. Doorgaans is het succes voor belastingplichtige niet zo groot. In deze procedure is Henk veel in Nederland, woont zijn moeder in Nederland, heeft hij een een woning tot zijn beschikking en heeft Henk nog een adviespraktijk in Nederland. Ook heeft Henk in Thailand geen aangifte gedaan. Henk stelt dat hij alleen voor zijn werk (en vele procedures) en de afwikkeling van het overlijden van zijn moeder, in Nederland verblijft en zijn gezin in Thailand woont. Zijn persoonlijke band met Thailand is dus - voor zijn gevoel - vele malen groter.

De volgende uitspraken zijn hierbij van belang:

Fiscale woonplaats advocaat

Als de Belastingdienst denkt dat iemand in Nederland woont dan moet de inspecteur dit aannemelijk maken, de belastingplichtige moet vervolgens deze vermoedens tegenspreken (en aannemelijk maken dat dit niet klopt). In een procedure bij het Gerechtshof Amsterdam d.d. 22 december 2016 ECLI:GHAMS:2016:5750kwam een leuke zaak voorbij. Een advocaat stelt dat hij sinds 1997 in Zwitserland woont. De inspecteur denkt dat de advocaat in de periode 2002 tot en met 2006 in Nederland woont. De advocaat doet aangifte als buitenlands belastingplichtige en is het niet met de inspecteur eens. De rechter is het met de inspecteur eens, de redenen:

  • echtgenoot (en kinderen) wonen in Nederland
  • de echtgenoot door de advocaat wordt onderhouden (voorzien in levensonderhoud)
  • de advocaat in de woning van de echtgenoot verbleef
  • beide echtelieden met elkaar op vakantie gingen
  • de advocaat werkzaamheden in Nederland heeft verricht (inschreven bij de balie en geen werknemers in dienstbetrekking bij zijn eenmanszaak)
  • weinig binding met Zwitserland
  • diverse luxe auto's van de advocaat in Nederland aanwezig
  • er diverse abonementen op zijn naam staan (voor kranten etc)
  • een Nederlands email account
  • uit vluchtgegevens volgt dat de advocaat vaak kort in Zwitserland was
  • telefoonnummer op naam van de advocaat
  • facturen van opticien en apotheek in Nederland voor oogmetingen en medicijnen
  • veel data uit derdenonderzoeken (onder meer over financieringsaanvragen etc)
  • diverse e-mails waaruit volgt dat de advocaat niet zo vaak in Zwitserland is
  • creditcard betalingen die duiden op verblijf in Nederland

Een leuke procedure om te lezen, er is veel onderzoek verricht en de advocaat heeft te weinig argumenten aangedragen om de feiten die door de inspecteur zijn gesteld te ontzenuwen. Een slecht gevoerde procedure die uiteindelijk geen andere uitkomst had gehad, is onze mening.

Procedure over fiscale woonplaats

In een procedure bij het Gerechthof in Den Haag (d.d. 25 juni 2014, ECLI:NL:GHDHA:2014:2182) ging het om een huisarts (en zijn partner) die zowel in Nederland als in het buitenland (in casu België) een woning hadden. In eerste aanleg ging dit voor de huisarts - bij de Rechtbank in Den Haag d.d. 23 december 2011- fout, de rechter was van mening dat ze in Nederland wonen.

De Nederlandse belastinginspecteur is van mening dat het "stel" in Nederland woont, dit op grond van artikel 4 AWR en artikel 4 van het belastingverdrag tussen Nederland en België (oude verdrag uit 1970). Doordat het stel in Nederland zou wonen, zouden ze belasting moeten betalen over de afkoop van een lijfrente en een stamrecht en tevens een ontvangen liquidatie-uitkering.

In artikel 4 AWR staat dat waar iemand woont naar omstandigheden wordt beoordeeld, dit is een uiterst vaag begrip dat in de jurisprudentie langzaam is ontwikkeld / ingevuld. Het gaat dus om de feiten en omstandigheden. Een rechter kijkt hierbij naar de volgende zaken:

  • Waar leeft de persoon?
  • Waar verblijft zijn gezin?
  • Waar gaan de kinderen naar school?
  • Waar wordt een (gemeubileerde) woning aangehouden?
  • Waar wordt het meest gas, electra, water gebruikt?
  • Waar neemt men deel aan het sociale en maatschappelijke leven?
  • Waar gaat de persoon naar de dokter, sport, etc.?
  • Waar heeft men zijn of haar commerciële en financiële belangen?

Uiteindelijk bepalen de feiten het middelpunt van iemands leven en hiermee de woonplaats.

In deze kwestie stelde de belastingplichtige het volgende:

  • Het bezit van een gemeubileerde woning in België.
  • Er waren verklaringen uit België dat het stel hier vaak was (vaste klant bij de bakker).
  • De (aanzienlijke) leveringen van gas in België.
  • Telefoonrekeningen uit België.

De inspecteur komt nog met een paar stellingen (boot in Nederland, creditcard in Nederland, boodschappen in Nederland gekocht, krant in Nederland, bezoek fysio in Nederland).

Uiteindelijk is de rechter van mening dat de huisarts in Nederland woont. Waarom? Geen flauw idee. Is de fysiotherapeut belangrijker dan de bakker? Ging het om te grote belangen? Was de structuur iets te "slim" opgezet en slecht uitgevoerd?

Fiscale woonplaats DGA

De heer X heeft de Nederlandse nationaliteit en heeft in Nederland aangifte gedaan als binnenlands belastingplichtige. X ontvangt inkomen uit diverse Nederlandse BV's en is daarnaast DGA van een aantal Nederlandse rechtspersonen. X brengt een deel van het jaar door in Marokko waarbij hij ook een woning en sociaal leven heeft. In zijn aangifte inkomstenbelasting geeft X niet zijn wereldinkomen aan maar enkel zijn binnenlands inkomen. X is van mening dat hij in Marokko woont. De rechter en de inspecteur denken hier anders over omdat X niet slaagt in zijn bewijslast omtrent zijn woonplaats in Marokko. X maakt niet aannemelijk dat hij in 2015 (ook) fiscaal inwoner is van Marokko; hij maakt niet aannemelijk dat is voldaan aan één van de drie daarvoor geldende criteria, te weten:

  1. het beschikken in Marokko over een permanente verblijfsplaats (‘The place of permanent home’), of
  2. het aldaar hebben liggen van het middelpunt van (de sociale en) economische belangen (‘The centre of economic interest’), of
  3. het in een periode van 365 dagen aldaar meer dan 183 dagen verblijven.

Rechtbank Den Haag d.d. 15 december 2021 ECLI:NL:RBDHA:2021:14719

Fiscale woonplaats CFO

Henk is sinds 2012 statutair bestuurder van een concern, ongeveer 20% van zijn tijd. Henk wordt via zijn eigen holding ingehuurd via een management vergoeding (overeenkomst van opdracht). Daarnaast was Henk - voor 80% - ook nog in dienstbetrekking bij een dochteronderneming, als CFO. Henk ontving een salaris en daarnaast nog een bonus via aandelen (zogenaamde Restricted Stock Units). In 2014 wordt het hoofdkantoor van het concern naar Nederland verplaatst. Henk verhuist in april 2016 naar Nederland. De vraag is of Henk over geheel 2016 in Nederland belastingplichtig is. De inspecteur was zelfs van mening dat Henk al sinds 2012 in Nederland belastingplichtig is. De redenen hiervoor zijn:

  • Henk heeft een duurzame band met Nederland;
  • Henk heeft de Nederlandse nationaliteit
  • Er stond Henk een huis ter beschikking in Nederland (woning van zijn echtgenote);
  • Henk heeft een auto (met verzekering) in Nederland (gekocht in april 2016).
  • De kinderen van Henk (uit een eerder huwelijk) wonen in Nederland.

De Rechtbank oordeelt in 2022 dat Henk voor 2016 niet in Nederland heeft gewoond. Volgens de rechter woont Henk vanaf april 2016 in Nederland (en dus ook niet vanaf 1 januari 2016). De argumenten van de inspecteur overtuigen de Rechter hierbij niet.

Fiscale woonplaats van een butler

Een butler werkt sinds 2017 voor een sjeik in Dubai (contract voor 4 jaar), hiervoor reist hij de hele wereld over. Tot 1 juni 2017 heeft de butler een woning in Nederland. Zijn loon wordt gestort op een Nederlandse bankrekening. Volgens de butler woont hij vanaf juli 2017 in het buitenland. De sjeik is nooit langer dan 60 dagen in een land omdat hij geen fiscaal inwoner wil zijn buiten Dubai. De butler reist mee naar Engeland, Dubai en verblijft ook regelmatig op de immense boot van de sjeik. Volgens de rechter en de inspecteur woont de Butler in Nederland (terwijl hij hier zelden is). Deze procedure maakt duidelijk dat er via feiten moet worden aangetoond waar iemand woont. Rechtbank Noord Nederland 2 november 2021 ECLI:NL:RBNNE:2021:4648

Vragen over fiscale woonplaats of emigratie

De inspecteur moet bij een geschil over uw woonplaats zijn stelling innemen en bewijzen. Hierbij kan de inspecteur u om informatie vragen (informatiebeschikking). Als u deze informatie niet verstrekt kan de bewijslast worden omgekeerd. Op grond van een redelijke schatting worden dan aanslagen opgelegd. De bal ligt dan weer bij u, u moet aannemelijk maken dat de aanslagen niet kloppen. Bel gerust voor een afspraak als u emigratieplannen heeft of een discussie over uw woonplaats.

Deel deze pagina

Laatste update op 25-10-2023
Artikel gemaakt op 27-08-2014
Dit artikel (of blog of voorbeeldovereenkomst) is met aandacht en zorgvuldigheid geschreven, maar bevat informatie van algemene en informatieve aard. De informatie in dit artikel kan, afhankelijk van de omstandigheden van uw specifieke geval, niet of verminderd van toepassing zijn. De informatie in dit artikel dient derhalve niet als fiscaal/juridisch advies te worden beschouwd. Jongbloed Fiscaal Juristen N.V., haar medewerkers en of haar vestigingen/deelnemingen aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de informatie uit het artikel.
U bevindt zich hier : Jongbloed Fiscaal Juristen Landendesk Actueel emigratie Fiscale woonplaats bepalen

Jongbloed Fiscaal Juristen - Disclaimer - Zoeken - Sitemap