Vermogensoverdracht tijdens leven

Het schenken van vermogen tijdens leven is een slimme manier om het vermogen over te dragen aan de volgende generatie. Door nu te schenken kunt u niet alleen uw nabestaanden financieel ondersteunen, maar ook gebruik maken van fiscale voordelen. Jaarlijks gelden er namelijk vrijstellingen voor schenkingen aan bijvoorbeeld kinderen en kleinkinderen.

Met behulp van een goed schenkingsplan kunt u tijdens leven vermogen tegen een lager tarief of soms zelfs onbelast overdragen. Daar komt bij dat schenken tijdens leven ertoe leidt dat heffing van erfbelasting op het moment van overlijden voor de erfgenamen wordt beperkt of soms zelfs geheel wordt voorkomen.

Naast financiële voordelen leidt schenken tijdens leven er eveneens toe dat u met eigen ogen kunt zien wat de ontvanger met het vermogen doet. Deze momenten zult u missen wanneer u ervoor kiest om uw vermogen na te laten in de vorm van een erfenis.

Het overdragen van vermogen tijdens leven kan op verschillende manieren. In dit artikel lichten wij een aantal mogelijkheden toe. Uiteraard zal elke situatie afzonderlijk beoordeeld moeten worden teneinde tot de fiscaal optimale uitkomst te komen. Bent u benieuwd naar de mogelijkheden in uw specifieke situatie? Neem dan gerust contact met ons op en wij kijken graag met u mee!

Schenkingsvrijstellingen

Voordat wij ingaan op de mogelijkheden om vermogen tijdens leven over te dragen, achten wij het van belang om dit artikel aan te vangen met een overzicht van de schenkingsvrijstellingen en de tarieven in de schenkbelasting. In 2025 kunt u gebruikmaken van de volgende vrijstellingen:

Daarnaast kunt u in 2025, onder voorwaarden, gebruik maken van de volgende aanvullende vrijstellingen voor de schenkbelasting:

• eenmalig € 32.195 aan uw kind tussen 18 en 40 jaar;
• eenmalig € 67.064 aan uw kind tussen 18 en 40 jaar, voor zover deze schenking wordt besteed aan de betaling van een dure studie.

De tarieven voor de schenk- en erfbelasting hangen af van de grootte van de verkrijging en de relatie tussen de schenker/ erflater en de ontvanger.

Tarieven 2025

Onderstaand hebben wij de geldende tarieven voor 2025 opgenomen:

• Partner en kinderen tot € 154.197: 10% (meerdere 20%)
• Kleinkinderen tot € 154.197: 18% (meerdere 36%)
• Overige verkrijgers tot € 157.197 : 20% (meerdere 40%)

Schenkingsplan

Het doel van een schenkingsplan is het vermogen reeds bij leven (geleidelijk) te laten overgaan naar de beoogde erfgenamen. Hierdoor wordt het hoogste belastingtarief in de Successiewet ‘afgetopt’ en kan gebruik worden gemaakt van de vrijstellingen die deze wet ons biedt. Ten aanzien van het schenkingsplan geldt dat hoe langer dit kan worden gecontinueerd, des te meer voordeel het zal opleveren. Hierna zullen wij ingaan op een aantal mogelijkheden om op te nemen in een schenkingsplan.

Belastingvrij schenken

In de eerste instantie bestaat de mogelijkheid van jaarlijks belastingvrij schenken. Door dit te bewerkstelligen is dus geen belastingheffing verschuldigd over de schenkingen. Stel dat u als ouders jaarlijks belastingvrij wenst te schenken aan uw twee kinderen. In dat geval doet u jaarlijks een schenking ter grootte van de jaarlijkse schenkingsvrijstelling (€ 6.713 in 2025). Wanneer u dit gedurende een periode van 10 jaar voortzet, is uw vermogen na 10 jaar afgenomen met circa € 130.000. Over dit bedrag bent u geen schenkbelasting verschuldigd, hetgeen een belastingbesparing oplevert van maximaal € 26.000.

Schenken in laag tarief

Wenst u (op kortere termijn) een groter deel van uw vermogen over te dragen aan de volgende generatie? Dan kunt ervoor kiezen om de jaarlijkse belastingvrije schenking te verhogen met een extra schenking ter grootte van maximaal de eerste tariefschijf. Dit betekent dat u jaarlijks een bedrag van circa € 150.000 extra kunt schenken bovenop de jaarlijkse schenkingsvrijstelling. Over de totale schenking bent u vervolgens 10%-20% aan schenkbelasting verschuldigd, afhankelijk van de relatie tussen u als schenker en de ontvanger van de schenking. Deze mogelijkheid is fiscaal voordelig op het moment dat de belaste verkrijging voor de erfbelasting (naar verwachting) terechtkomt in de hoogste tariefschijf van 20%-40%.

Schenken onder schuldigerkenning

Overweegt u om uw vermogen slechts op papier te schenken aan de volgende generatie? Dan kunt u gebruikmaken van de mogelijkheid om te schenken onder schuldigerkenning. Hierbij wordt een deel van de schenking dus niet daadwerkelijk voltooid maar schuldig erkend. Het geschonken vermogen blijft dan binnen de beschikkingsmacht van de schenker. Hierbij dient rekening gehouden te worden met het feit dat er een gang naar de notaris is vereist én dat jaarlijks 6% rente moet worden betaald over de schuldig gebleven schenking.

Het bijkomende voordeel van een schenking onder schuldigerkenning is dat de 6% aan rente volledig belastingvrij overgeheveld wordt naar de volgende generatie. Van belang hierbij is om er rekening mee te houden dat de rente jaarlijks daadwerkelijk moet worden betaald en dat dit vermogen dus vrij beschikbaar moet zijn in privé.

Het oprichten van een familiefonds

Schenken onder schuldigerkenning is één van de vormen van vermogensoverdracht waarbij de schenker de zeggenschap over het vermogen behoudt. Een andere mogelijkheid is het oprichten van een fonds voor gemene rekening, ook wel een familiefonds. Het familiefonds kan goed worden gebruikt om het familievermogen - ook na schenkingen en verervingen - bij elkaar te houden. Binnen het familiefonds wordt de economische eigendom van het vermogen afgesplitst van de juridische eigendom en het beheer van dat vermogen. Daardoor kunt u de economische eigendom op een fiscaal vriendelijke manier overdragen aan de volgende generatie zonder dat zij direct de zeggenschap over het vermogen verkrijgen. Naast een familiefonds kunnen er binnen de familie ook leningen worden verstrekt, de zogenaamde familiebank.

Schenken onroerend goed

Wanneer uw vermogen gedeeltelijk of volledig bestaat uit onroerend goed, dan is het van belang om rekening te houden met de gevolgen voor de overdrachtsbelasting op het moment dat u dit onroerend goed wenst over te dragen. In Nederland wordt in beginsel overdrachtsbelasting geheven indien een onroerende zaak wordt verkregen. Als een onroerende zaak wordt geschonken, dan is er sprake van samenloop tussen de heffing van overdrachtsbelasting en schenkbelasting. In de Successiewet 1956 is een regeling opgenomen om samenloop van schenkbelasting en overdrachtsbelasting te voorkomen. De regeling komt erop neer dat de verschuldigde schenkbelasting wordt verminderd met de overdrachtsbelasting die de verkrijger heeft betaald over het bedrag waarover diegene schenkbelasting is verschuldigd.

Als geen recht bestaat op een vrijstelling voor de overdrachtsbelasting, bijvoorbeeld de startersvrijstelling, dan bedraagt de overdrachtsbelasting in 2025 2% of 10,4%. Het lage tarief van 2% is van toepassing op de verkrijging van een woning waarin de verkrijger zelf gaat wonen. In alle andere gevallen is het hoge tarief van 10,4% van toepassing. Op Prinsjesdag is bekend gemaakt dat het hoge tarief in de overdrachtsbelasting van 10,4% in 2025 wordt bijgesteld naar 8% per 1 januari 2026. Mocht u onroerend goed door middel van een schenking wensen over te dragen, laat u hier dan op voorhand goed over adviseren.

Noot fiscaal jurist inzake estate planning

Het schenken van vermogen tijdens leven leidt niet alleen tot fiscale voordelen, maar stelt u ook in staat om uw nalatenschap actief en bewust te regelen. Dit begint bij een goed testament en een schenkingsplan. Bij familiebedrijven speelt hierbij ook een familiestatuut en bij ondernemers een noodplan.

Door gebruik te maken van de vrijstellingen en slimme planningsstrategieën kunt u aanzienlijk besparen op schenk- en erfbelasting. Het is echter belangrijk om te realiseren dat elke situatie uniek is en een zorgvuldig afgestemd plan vereist. Laat u daarom goed informeren, zodat u zeker weet dat uw schenkingen aansluiten bij uw persoonlijke wensen en omstandigheden. Met de juiste aanpak kunt u niet alleen uw dierbaren ondersteunen, maar ook uw financiële nalatenschap optimaal regelen.

In bovenstaande omschrijven wij de koninklijke routes voor uw estate planning. In sommige gevallen (bijvoorbeeld bij grote vermogens) zijn andere oplossingen en denkrichtingen wenselijk, denk hierbij aan het kopen van bedrijven en deze via een bedrijfsopvolging overdragen (tot € 1.500.000 belastingvrij) en/of kan er worden nagedacht over een emigratie naar een fiscaal vriendelijk succesieland (zie rapport OESO). Uit dit rapport volgt dat een aantal landen geen erfbelasting kennen zoals Oostenrijk, Ledland, Estland, Tsjechië, Noorwegen, Slowakije en Zweden. Israël en Nieuw-Zeeland hebben deze erfbelasting afgeschaft, en Australië, Canada en Mexico deden dit al lange tijd geleden.  Bij advisering in het buitenland werken wij altijd samen met lokale adviseurs binnen ons (of uw) netwerk. Bij emigratie geldt een fictieve termijn van 10 jaar welke in de toekomst wellicht nog wel zal worden verlengd (zie kamervragen).

Het blijft natuurlijk altijd maatwerk. Voor vragen, een adviesgesprek of vrijblijvende offerte kunt u ons een e-mail sturen of contact opnemen met onderstaande adviseurs.