Het belastingvoordeel van Uber

Maar hoe zit dat fiscaal nu eigenlijk?

De afgelopen dagen is Uber in het nieuws gekomen. Zij zouden namelijk een fiscale aftrekpost van ruim € 32 miljard ($ 36 miljard) ten laste van de Nederlandse fiscale winst mogen brengen. Maar wat gebeurt hier nu eigenlijk?

Hoewel we niet op de hoogte zijn van de juridische structuur die Uber hanteert, zullen wij hierna proberen uit te leggen wat het fiscale belang van een onderneming is om een dergelijke structuur neer te zetten.

Belastingvoordeel bij intellectueel eigendom

Bij multinationals hebben de naam, het beeldmerk en de technologie – ook wel intellectueel eigendom genoemd – veelal een substantiële waarde. Om de naam en het beeldmerk te mogen gebruiken, dien je hiervoor een bedrag te betalen. De grotere multinationals hebben hun onderneming in meerdere vennootschappen opgeknipt, die in verschillende landen zijn gevestigd. In deze vennootschappen hebben ze verschillende afdelingen of onderdelen ondergebracht. Het intellectuele eigendom is een vrij passief onderdeel van de onderneming en kan over het algemeen overal worden ondergebracht.

Bij ondernemingen waarbij bekend is dat het intellectuele eigendom op termijn een substantiële waarde kan vertegenwoordigen, wordt er wel eens voor gekozen dit intellectueel eigendom over te dragen naar een land waar men geen vennootschapsbelasting kent of waar het tarief heel laag is. Bij de overdracht wordt afgerekend over de waarde van het intellectueel eigendom (in het geval van Uber € 32 miljard) op het moment waarop de overdracht plaatsvindt. Dit intellectuele eigendom zal in de beginfase van de onderneming vaak nog een beperkte waarde vertegenwoordigen.

Royalties als aftrekpost

Voor het gebruik van het intellectueel eigendom zijn de vennootschappen die elders op de wereld gevestigd zijn een royalty verschuldigd. Deze opbrengsten zijn in het land waar het intellectueel eigendom is ondergebracht onderworpen aan de heffing van vennootschapsbelasting. Kent dat land geen vennootschapsbelasting, dan blijft heffing feitelijk achterwege. De landen die de royalty of licentievergoeding betalen, brengen dit bedrag ten laste van hun fiscale winst van het land waar zij zijn gevestigd. In dit land wordt wel vennootschapsbelasting geheven en leidt dit tot een fiscale aftrekpost, waardoor minder belasting verschuldigd is. Het voordeel zit hem erin dat in het ene land het ontvangen bedrag onbelast blijft en het andere land hetzelfde bedrag als kosten in aftrek toestaat.

Belastingklimaat Nederland

De hiervoor beschreven gang van zaken wordt steeds verder ingeperkt en zal op termijn onhoudbaar worden. Het lijkt erop, dat Uber hierop voorsorteert en het intellectueel eigendom overhevelt naar Nederland. Redenen hiervoor zouden kunnen zijn:

• Nederland heeft veel verdragen ter voorkoming van dubbele belasting met andere landen afgesloten (waardoor dubbele belasting wordt voorkomen en bronbelasting beperkt blijft);
• Nederland is onderdeel van de Europese Unie, waardoor een bronbelasting op rente, royalties en dividenden met landen binnen de Europese Unie achterwege kan blijven;
• Nederland kent een aantrekkelijk vennootschapsbelastingtarief (vanaf 2021 maximaal 20%).

Zakelijk handelen (at arms length)

Feitelijk draagt de in Bermuda gevestigde onderneming het intellectueel eigendom over voor € 32 miljard aan Nederland. In Bermuda wordt daarover geen vennootschapsbelasting geheven. In Nederland wordt dit intellectueel eigendom geactiveerd en in tien jaar afgeschreven. Dit leidt tot een kostenpost van € 3,2 miljard per jaar (en niet tot een eenmalige aftrekpost van € 32 miljard). Hiertegenover staat echter we,l dat Nederland de nodige royalties en licentievergoedingen zal ontvangen die minimaal zo groot zijn als deze kostenpost. Er dient namelijk zakelijk gehandeld te worden tussen onderlinge groepsmaatschappijen. Een zakelijke derde zal namelijk nimmer bereid zijn € 32 miljard te betalen voor een intellectueel eigendom indien zij geen zicht heeft op een hoger rendement.

Andere fiscale overwegingen betreffende het overdragen van intellectueel eigendom

De overdracht van het intellectueel eigendom van de in Bermuda gevestigde vennootschap naar een in Nederland gevestigde vennootschap zal ertoe leiden dat er in Nederland fiscale winst wordt gemaakt. Wat daarbij nog kan spelen is het volgende:

• de koopsom van het intellectuele eigendom wordt schuldig gebleven middels een lening met daarop een (zakelijke) rente. Deze rente is in Nederland (onder voorwaarden) aftrekbaar en in Bermuda onbelast;
• de Nederlandse vennootschap heeft een compensabel verlies die hij kan verrekenen met de winsten die voort gaan vloeien uit het intellectuele eigendom.

Conclusie

Het lijkt erop, dat de overdracht van het intellectuele eigendom is ingegeven om een aftrekpost te creëren die ten laste gebracht kan worden van de Nederlandse fiscale winst. Waarschijnlijker is het echter dat het ingegeven is om voor te sorteren om aan de bronbelasting - die door steeds meer landen wordt ingevoerd op royalties c.q. licentievergoedingen – te voorkomen. Nederland zal deze bronbelasting vermoedelijk met ingang van 1 januari 2021 invoeren, waardoor het veel minder aantrekkelijk wordt om het intellectueel eigendom onder te brengen in een land waar men géén of tegen een laag tarief vennootschapsbelasting kent.

Waar het in beginsel lijkt op een aanzienlijke kostenpost die ten laste van de Nederlandse fiscale winst wordt gebracht, is het goed mogelijk dat Nederland hier uiteindelijk de fiscale vruchten van plukt. Het intellectuele eigendom genereert namelijk een stroom aan royalties en licentievergoedingen die de kostenpost waarschijnlijk overtreffen, hetgeen tot een positieve fiscale winst leidt.