Negatieve waarde in box 3

Kan een vermogensbestanddeel, zoals een pand of een stuk grond, een negatieve waarde in box 3 hebben? De Wet op de Inkomstenbelasting geeft hierop geen duidelijk antwoord. Volgens de Belastingdienst is dit niet mogelijk, maar volgens de rechter wel. Een bijzondere uitspraak.

Box 3 wijziging 2023 en 2024

Het tarief in box 3 wordt verhoogd van 32% naar 34% in 2024. Het tarief blijft dan in 2025 ook 34%. Het heffingsvrije vermogen van € 57.000 per belastingplichtige blijft in 2023 en 2024 gelijk. Het nieuwe box 3 stelsel is uitgesteld tot 2027. Tevens zijn er nog een paar kleinere wijzigingen per 2023 / 2024, de belangrijkste:

1. Vermogen binnen een VvE (vereniging van eigenaren) wordt gezien als spaarsaldo (en niet als overige bezitting). Bezittingen in box 3 worden gezien als banktegoeden (fictief rendement 0,36%) of overige bezittingen (fictief rendement 6,17% in 2023). Dit geldt per 2023.
2. Vermogen op de derdenrekening bij de notaris wordt gezien als spaarsaldo (per 2023)
3. Onderlingen vorderingen en schulden tussen ouders en kinderen kunnen een probleem opleveren. Het forfaitaire rendement op vorderingen bedraagt 6,17% en voor schulden 2,46% (cijfers 2023). Bij onderlinge vorderingen en schulden (ouders / kinderen en fiscale partners) zou dit oneerlijk zijn. De vorderingen en schulden worden per 2023 gedefiscaliseerd. Dit kan ook plaatsvinden door verrekenbeding bij huwelijkse voorwaarden.

• Tip: als het werkelijke rendement lager is dan het forfaitarie rendement maak dan bezwaar tegen uw aanslag inkomstenbelasting.

Onroerende zaak voor negatieve waarde in box 3

Henk heeft een vermogen van ruim € 400.000. De waarde van de grond (na sanering) bedraagt € 210.000, de saneringskosten worden door de provincie ingeschat op € 6.300.000. Als saneringskosten heeft Henk slechts 10% hiervan meegenomen, namelijk € 630.000. De waarde van de grond kwam hiermee uit op negatief € 420.000. Het box 3 vermogen daalt hiermee tot nihil. De inspecteur is het hier niet mee eens, omdat volgens de inspecteur de waarde van de grond niet negatief kan zijn, de waarde moet worden gesteld op € 0. De Wet op de Inkomstenbelasting is hierover niet duidelijk, dus de bal ligt bij de rechter. De rechter is het met Henk eens, de waarde van dit stuk grond kan negatief zijn.

Noot fiscaal jurist inzake negatieve waarde box 3

De rechtbank stelt terecht vast dat de wet niet duidelijk is. Advocaat Wattel (ECLI:NL:PHR:2017:1134) heeft echter al wel eens vastgesteld dat de waarde van box 3 vermogen zowel positief als negatief kan zijn. De rechtbank sluit hierbij aan. De rechtbank stelt hierbij ook dat de verkoper vermoedelijk een bedrag aan een koper moet vergoeden als de grond wordt verkocht. Ook kan het zijn dat overheid op enig moment Henk gaat verplichten om de grond te saneren. Omdat Henk maar 10% van de saneringskosten meeneemt als negatieve waarde, vindt de rechter dit redelijk. Dat Henk niet meer negatieve waarde nodig had om zijn box 3 vermogen naar nihil te krijgen, deed verder niet terzake. De rechter volgt het systeem van de wet, artikel 5.19 lid 1 Wet op de Inkomstenbelasting stelt immers dat bezittingen moeten worden aangegeven tegen de waarde in het economische verkeer. Op grond van de parlementaire geschiedenis en de mening in de doctrine moet worden aangenomen dat met het begrip waarde zowel iets positiefs als negatiefs kan worden bedoeld. In een eerdere procedure is ook aan een renteswap een negatieve waarde toegekend. Deze uitspraak kan voor vele belastingplichtigen mogelijkheden bieden, hoe zit het met onderhoud, verborgen gebreken, negatieve waarde door snelwegen of ontwikkelingen in de buurt?

Heeft u een vraag over uw aangifte inkomstenbelasting? Neem gerust eens contact met ons op !

Bron negatieve waarde in box 3

Hoge Raad d.d. 2 februari 2018 ECLI:NL:HR:2018:124

Rechtbank Noord Nederland d.d. 20 oktober 2021 ECLI:NL:RBNNE:2021:4671

DJ