Crypto of bitcoin in bezit? Melden bij de Belastingdienst? Inkeren kan nog.

Met de implementatie van de DAC8-wetgeving worden aanbieders van crypto-activadiensten wettelijk verplicht om informatie over cryptobezitters en hun transactiegegevens te verstrekken aan de Belastingdienst. Het gaat daarbij ook om gegevens die relevant zijn voor de identificatie van de cryptobezitter. 

Crypto wordt vanaf 2026 automatisch gemeld bij de Belastingdienst

Op basis van de regelgeving zijn aanbieders van crypto-diensten jaarlijks, uiterlijk op 31 januari, verplicht gegevens aan de Belastingdienst te verstrekken zoals de naam, fiscale woonplaats en het fiscaal nummer, maar ook per soort cryptovaluta de transacties, ontvangsten en marktwaarden in een jaar. Met deze wetgeving ontstaat er een nadrukkelijke wijziging rond het cryptobezit. Nu heeft de Belastingdienst veelal geen zicht op de persoon van de cryptobezitter en de omvang van diens bezit. De Belastingdienst is op dit moment dus vooral afhankelijk van de belastingplichtige die zijn cryptobezit zelf aangeeft in de aangifte inkomstenbelasting.

DAC8 is een Europese regeling; de Europese Unie breidt de mogelijkheid tot automatische gegevensuitwisseling uit naar cryptobezittingen. In Nederland wordt DAC8 geimplementeerd in de Wet op de Internationale bijstandsverlening. Dit wetsvoorstel is op dit moment in behandeling bij de Tweede Kamer, maar het aannemen van deze wet lijkt een formaliteit. In de memorie van toelichting wordt een nadere uiteenzetting gegeven omtrent het opsporen van crypto.

Crypto-Asset Reporting Framework (CARF) en Nederlandse belastingdienst

De uitwisseling van gegevens met betrekking tot cryptobezit(ters) blijft overigens niet beperkt tot Europa. Nederland gaat namelijk met de aanpassing van de Wet op de Internationale bijstandsverlening ook het Crypto-Asset Reporting Framework (CARF) implementeren.

Nederland heeft in 2023 samen met 50 andere landen een verklaring ondertekend, om met een breed internationaal raamwerk belastingdiensten gegevens uit te laten wisselen over crypto-informatie. Ook niet EU-landen die zijn aangesloten bij de CARF gaan dus gegevens van crypto-bezit(ters) uitwisselen.

De Nederlandse Belastingdienst wil met de gegevensuitwisseling (uiteraard) belastingontduiking tegengaan. Door de gegevens over crypto automatisch tussen lidstaten uit te wisselen, komt er namelijk meer transparantie en wordt een bijdrage geleverd aan het tegengaan van belastingontduiking met crypto. De bedoeling is dat de internationale gegevensuitwisseling met ingang van 2026 haar beslag krijgt.

Crypto of bitcoin nog niet opgenomen in aangifte inkomstenbelasting

Veel cryptobezitters nemen hun bezit keurig op als belegging in box 3 in hun aangifte inkomstenbelasting. De enige vraag die bij de aangifte dan van belang is, is of het bezit in box 3 thuishoort (belegging) of dat de inkomsten kwalificeren als bron van inkomen in box 1. Wij gaan daar in dit artikel niet verder op in, maar verwijzen naar onze uitgebreide whitepaper die u kunt vinden in onze webshop.

Regelmatig maken wij echter mee dat de cryptobezittingen niet (volledig) in de aangifte inkomstenbelasting zijn opgenomen. De oorzaak van het niet opnemen is divers.

• Sommige mensen komen er ineens achter dat ze in 2012 Bitcoins hebben gekocht en zijn dit ronduit vergeten. Inmiddels vertegenwoordigd die Bitcoin natuurlijk een aanzienlijke waarde, waardoor hij al snel had moeten worden opgenomen in de aangifte inkomstenbelasting. 
• Andere mensen hebben geen toegang meer tot oude wallets, hetgeen uiteraard de vraag oproept of de cryptovaluta nog wel tot het vermogen behoren.
• Een derde groep cryptobezitters meent dat wat de Belastingdienst niet ziet, ook niet (volledig) moet worden opgegeven. Met name deze laatste groep komt met de wijziging van de regelgeving nu in de wind te staan.

Belastingdienst komt crypto bezitter op het spoor

De verwachting van deze laatste groep, dat cryptotransacties onopgemerkt blijven voor de Nederlandse Belastingdienst zolang er geen bankopnames mee gepaard gaan, is met de invoering van de nieuwe regelgeving een illusie. Dat betekent dat het raadzaam kan zijn het verzwegen vermogen voor 2027 (als wordt gerenseigneerd over 2026) alsnog aan te geven. Immers als de Belastingdienst het vermogen zelf ontdekt bedraagt de 'boete' maximaal 300% van de verschuldigde belasting. Als het verzwegen vermogen uit eigen beweging wordt gemeld is de 'boete' doorgaans veel lager (100-150% van de verschuldigde belasting). 

Belangrijk om te weten is dat cryptobezittingen veelal als buitenlands vermogen worden aangemerkt. Deze kwalificatie is van belang omdat bij buitenlands (verhuld) vermogen, de navorderingstermijn twaalf jaar (!) bedraagt. Dat betekent dat de correcties soms fors zullen zijn. Tegelijkertijd moet worden bedacht dat belastingplichtigen over de laatste jaren een keus kunnen maken voor het wettelijk systeem in box 3 maar ook kunnen kiezen voor heffing op basis van het werkelijk rendement. Gelet op de volatiliteit van de waarde van veel cryptovaluta zal in de praktijk op basis van het werkelijk rendement niet in alle jaren belasting verschuldigd zijn over de cryptovaluta. 

Ook belangrijk om in het achterhoofd te houden is dat de definitieve aanslag inkomstenbelasting over de jaren 2023 en 2024 vaak niet is opgelegd. Dit biedt ruimte voor het indienen van een verbeterde aangifte. Dat betekent dat een vrijwillige verbetering/inkeer aan de orde is en dus ook dat boetes niet van toepassing zijn. Ook voor een uitgebreidere beschouwing van de vrijwillige verbetering verwijzen wij verder naar onze whitepaper.

Noot fiscaal jurist inzake melden crypto

Wekelijks adviseren wij crypto bezitters bij het melden van hun digitale munt bij de Belastingdienst, dit in allerlei vormen. Vanaf 2027 moeten aanbieders van cryptodiensten over 2026 veel informatie automatisch aan de Belastingdienst doorgeven. Voor crypto bezitters heeft dit tot gevolg dat alle transacties voor de Belastingdienst zichtbaar zijn. Een paar jaar later (of wellicht al direct) zal de informatie in uw vooraf ingevulde aangifte inkomstenbelasting worden opgenomen. De informatie die wordt uitgewisseld vergt nog wel onderzoek door de inspecteur, de melding levert geen saldostanden of waarderingen per peildatum op.

Tot 2010 kon iedere belastingplichtige nog boetevrij inkeren. Voor box  2 en box 3 is de inkeerregeling volledig in de prullenbak verdwenen. Als de belastingdienst u nog niet op het spoor is kunt u echter nog wel vrijwillig uw crypto melden, dit kan ervoor zorgen dat de boete lager is. Gezien de ontwikkelingen binnen cryptoland is dit een mooi moment om de inkeerregeling weer in oude trots te introduceren.

Bronnen

• Richtlijn 2023/2226/EU;
• Nederland ondertekent Crypto Asset Reporting Framework | Publicatie | Rijksoverheid.nl;
• Hof Arnhem-Leeuwarden 9 juli 2024, nr. 22/1644 t/m 22/1646 (inzake het gebruik van een trading bot)
• Rechtbank Gelderland 23 mei 2022, ECLI:NL:RBGEL:2022:2836;
• Rechtbank Gelderland 7 maart 2024, ECLI:NL:2024:1640;
• Whitepaper cryptovaluta en fiscaliteit - Jongbloed Fiscaal Juristen;