Crypto geld of belegging in box 3

Soms schrijf je een artikel waarbij je de uitkomst nog niet weet, dit is zo'n artikel. De vraag is of crypto (zoals bitcoin) in box 3 moet worden gezien als geld of als overige bezitting. Volgens de internetsite van de Belastingdienst moet crypto als overige bezitting worden aangemerkt. Ook het Gerechtshof Amsterdam heeft op 5 november 2024 deze visie bevestigd (ECLI:NL:GHAMS:2024:3245) Voor banktegoeden wordt het fictieve rendement gesteld op ruim 1% en voor overige bezittingen (en beleggingen) op ruim 6% (cijfers 2024). Over dit fictieve rendement moet vervolgens 36% belasting worden betaald (met vrijstelling van € 57.000 per persoon). Het is dus voordelig om crypto te zien als geld of spaarrekening. In sommige gevallen wordt de stelling ingenomen dat het werkelijke rendement lager is dan het forfaitaire rendement (Hoge Raad 6 juni 2024 ECLI:NL:HR:2024:704).

Voorbeeld box 3 heffing bij spaargeld of belegging

Bij € 200.000 spaargeld (en vrijstelling van € 57.000, dus geen fiscaal partner) bedraagt de box 3 heffing € 530. Als crypto moet worden aangemerkt als belegging (overige bezittingen) is deze heffing € 3.100. Bij een vermogen in crypto van € 500.000 is dit verschil nog groter,    € 1.600 t.o.v. € 9.600.

Is crypto geld, een betaalmiddel of een belegging in het fiscale landschap

Wij adviseren regelmatig over de fiscale gevolgen van crypto. De crypto termen vliegen je dan om de oren, denk hierbij aan; minen, altcoins, blockchain, fork, ico, pump en dump, proof of work, wallet en bitcoin. Na al deze termen is één ding duidelijk, soms leidt meer kennis vooral tot meer verwarring en ons fiscale landschap is nog niet klaar voor de digitale wereld. Het jaar 2022 was een rampjaar en in 2024 is de weg naar boven weer gevonden. De Belastingdienst is steeds beter op de hoogte van verzwegen cryptobezittingen en vanaf 2026 zullen cryptobeurzen strenge regels (wetsvoorstel) moeten volgen en zelfs informatie spontaan aan de belastingdienst moeten verstrekken. Steeds meer mensen krijgen een vragenbrief of zij op zoek zijn naar oplossingen als crypto nog niet in de aangifte inkomstenbelasting is opgenomen.

Maar stel dat je toch je cryptovermogen wilt aangeven: valt dit nu onder geld of ‘overige bezittingen’? Het Europese Hof bepaalde in 2015 dat crypto als betaalmiddel belastingvrij is in de btw, maar in de inkomstenbelasting komt crypto hard aan – het tarief voor 'overige bezittingen' in box 3 is ruim 6%, vergeleken met 1% voor contant geld of spaarrekeningen. En helaas, de contantgeldvrijstelling (ruim € 500) gaat voor crypto niet op. Conclusie? Misschien is het soms beter om niet alles te willen begrijpen, zeker als het om crypto en de Belastingdienst gaat.

Maar hoe moeten we crypto nu fiscaal zien? Voor box 3 is het helder, alles wat niet als spaartegoed moet worden gezien is een belegging. Voor het begrip banktegoeden wordt aangesloten bij de definitie van "deposito" uit de wet op het financieel toezicht, deze stelt het volgende:

• deposito: een tegoed dat wordt gevormd door op een rekening staande gelden of dat tijdelijk uit normale banktransacties voortvloeit, en dat een bank onder de toepasselijke wettelijke en contractuele voorwaarden dient terug te betalen, met inbegrip van een termijndeposito en een spaardeposito, met uitzondering van een tegoed waarvan:
• a.het bestaan alleen kan worden aangetoond met behulp van een financieel instrument, tenzij het een spaarproduct betreft dat wordt belichaamd in een certificaat van deposito dat op naam luidt en dat op 2 juli 2014 bestond in een lidstaat;
• b.de hoofdsom niet a pari terugbetaalbaar is;
• c.de hoofdsom alleen a pari terugbetaalbaar is uit hoofde van een door de bank of door een derde verstrekte garantie of overeenkomst;

Het moet dus gaan om een tegoed dat wordt aangehouden bij een bancaire instelling. Crypto en bitcoin voldoen niet aan de bovenstaande definitie.

Crypto en omzetbelasting

Voor de omzetbelasting ziet de wereld er iets anders uit (vrijgesteld voor de BTW) .

• de handelingen, bemiddeling daaronder begrepen, betreffende deviezen, bankbiljetten en munten, welke in enig land de hoedanigheid van wettig betaalmiddel bezitten, met uitzondering van bankbiljetten en munten, welke gewoonlijk niet als wettig betaalmiddel worden gebruikt of welke een verzamelwaarde hebben;

HvJ heeft bepaald dat bitcoins gelijkgesteld moet worden met wettig betaalmiddel. De financiële btw-vrijstelling geldt echter niet zonder meer voor handel in alle cryptocurrencies. Het HvJ EU oordeelt namelijk expliciet dat de financiële btw-vrijstelling voor bitcoins geldt omdat deze in het handelsverkeer als betaalmiddel wordt geaccepteerd. Als er wordt gehandeld in cryptocurrencies dan moet dus steeds de vraag worden beantwoord of desbetreffende cryptocurrency al dan niet als betaalmiddel wordt geaccepteerd. Alleen als dit het geval is geldt de btw-vrijstelling.

Noot Crypto geld of belegging in box 3

De discussie over crypto in box 3 zal nog wel een keer voor de rechter komen. De Wet inkomstenbelasting (artikel 5.2) stelt over box 3 vermogen en banktegoeden het volgende:  Voor de toepassing van het tweede lid wordt onder banktegoeden verstaan:

• deposito’s als bedoeld in artikel 1:1 van de Wet op het financieel toezicht en daarmee naar aard en strekking overeenkomende buitenlandse deposito’s;
• een recht van vruchtgebruik dat rust op een banktegoed als bedoeld in onderdeel a;
• contant geld;
• een lidmaatschapsrecht in een vereniging van eigenaars als bedoeld in artikel 125, tweede lid, van Boek 5 van het Burgerlijk Wetboek;
• een vorderingsrecht voortvloeiende uit de bijzondere rekening van de notaris, bedoeld in artikel 25 van de Wet op het notarisambt;
• een vorderingsrecht voortvloeiende uit de bijzondere rekening van de gerechtsdeurwaarder, bedoeld in artikel 19 van de Gerechtsdeurwaarderswet.

Crypto valt niet onder één van deze definities in de wet op de Inkomstenbelasting.  De Belastingdienst beschouwt cryptovaluta als ‘overige bezittingen’, waardoor ze vallen onder beleggingen. Ze worden gezien als risicodragend vermogen, vergelijkbaar met aandelen, obligaties of kunst. In de praktijk is er nog geen vaste jurisprudentie waarin crypto expliciet als banktegoeden wordt aangemerkt. In sommige gevallen kan een argument worden gemaakt dat bepaalde stablecoins (cryptovaluta met een waarde gekoppeld aan fiatvaluta) een lagere mate van speculatie kennen en daarom iets weg hebben van banktegoeden. Dit zou mogelijkerwijs een herziening kunnen rechtvaardigen, maar de huidige regels zijn hier nog niet op aangepast.

Op basis van de huidige wetgeving en beleidslijnen worden cryptovaluta voor de inkomstenbelasting niet gelijkgesteld aan banktegoeden, maar gekwalificeerd als beleggingen. Voor verdere ontwikkelingen zou je de rechtspraak of toekomstige belastingwijzigingen kunnen volgen, aangezien de fiscale behandeling van cryptovaluta zich nog verder ontwikkelt.