Bijtelling auto van de zaak bij ZZPer of eenmanszaak

In dit artikel wordt ingegaan op een tweetal arresten van de Hoge Raad. Het eerste arrest heeft betrekking op de gevolgen van een boekverlies of boekwinst op de bijtelling. Het tweede arrest ziet op het kwalificeren van een auto van de zaak als prive vermogen of ondernemingsvermogen.

Welke bijtelling geldt voor auto in eenmanszaak of ZZPer?

Voor ondernemers met een eenmanszaak, vof of voor ZZP-ers werkt de bijtelling over de auto van de zaak net even anders.

De regelingen:

Voor ondernemers is de bijtelling gemaximaliseerd op de gemaakte autokosten binnen de onderneming.
Een auto bijtelling geldt niet voor auto's die qua aard en inrichting (nagenoeg) uitsluitend geschikt zijn voor goederenvervoer.
Voor auto's van 15 jaar en ouder wordt de bijtelling niet berekend over de historische catalogusprijs maar over de huidige economische waarde. Dit kan fiscaal voordelig zijn.
Rijdt de ondernemer beperkt privé in de auto van de zaak dan kan de bijtelling tot 0,00 worden beperkt via een gesloten kilometeradministratie.
Als binnen een vof of man-vrouw firma de auto van de zaak feitelijk door beide personen wordt gebruikt dan wordt de bijtelling (het forfait met maximaal de kosten) verdeeld over beide personen, zie hiertoe ondermeer Gerechtshof Den Bosch d.d. 12 januari 2004 ECLI:NL:GHSHE:2004:AO4912

Hoe werkt de bijtelling auto van de zaak bij ZZPer

De fiscale spelregels voor de bijtelling privégebruik auto zijn afhankelijk van uw ondernemingsvorm: bent u directeur-grootaandeelhouder (dga) van een BV, dan wordt u voor het privégebruik van de auto belast in de loonbelasting, evenzo als bij normale werknemers.. Bent u echter een ondernemer (ZZPer) die opereert vanuit een eenmanszaak, vof, cv of maatschap, dan wordt u voor het privégebruik van de auto belast in de inkomstenbelasting. Voor de laatste categorie kan de bijtelling nooit méér bedragen dan de werkelijke kosten van de auto in dat jaar (inclusief afschrijving).

Arrest 1: Pas op met te hoge of lage afschrijving over auto van de zaak bij ZZPer

Het autokostenforfait mag niet hoger zijn dan de werkelijke autokosten. Daarbij geldt dat incidentele verliezen op personenauto’s niet tot de werkelijke autokosten behoren. Deze ondernemer had dus in de voorgaande jaren meer kunnen afschrijven waardoor de bijtelling lager zou zijn geweest. Henk is eigenaar van een advocatenkantoor. Op de balans staat een auto van de zaak (dus ook voor prive doeleinden). In verband met het prive gebruik wordt een bijtelling toegepast. Henk stelt dat de werkelijke kosten van de auto een stuk lager zijn dan de grondslag voor het autokostenforfait (de bijtelling). Henk heeft in het verleden te weinig afgeschreven waardoor de auto uiteindelijk met verlies wordt verkocht. Henk wil dit verlies in mindering brengen op de auto (en dus de grondslag voor de bijtelling). Volgens de inspecteur en de Hoge Raad kan het autokostenforfait in een jaar niet hoger zijn dan de werkelijke autokosten die van de winst zijn afgetrokken. Een boekwinst of boekverlies bij de vervreemding van de auto moet bij de vaststelling van deze werkelijke kosten in beginsel buiten beschouwing blijven. Zo’n winst of verlies vormt immers een incidenteel resultaat, dit kan anders zijn als de auto tot de bedrijfsvoorraad behoort, Henk is advocaat en geen autoverkoper, dus dat speelt bij hem niet. De zaak wordt verwezen naar een ander gerechtshof, dit om de werkelijke autokosten te onderzoeken.

Door deze uitspraak is helder geworden dat een ZZPer / ondernemer kan spelen met autokosten (afschrijving) en zo in enig jaar een voordeel of nadeel kan behalen. Het wijzigen van een afschrijvingsysteem kan alleen onder bijzondere omstandigheden, bijvoorbeeld als een auto ineens veel minder waard zou worden door externe omstandigheden.

Arrest 2: Auto van de zaak ondernemingsvermogen of prive vermogen

Een auto mag alleen als zakelijk (op balans eenmanszaak) worden gezet als deze tenminste 10% zakelijk wordt gereden. Omdat er normaal gesproken geen ritten administratie wordt bijgehouden kan er een probleem ontstaan inzake de bewijsvoering bij een auto van de zaak.In dit artikel wordt een arrest van de Hoge Raad behandeld (Hoge Raad op 18 augustus 2023 (ECLI:NL:HR:2023:1096). Volgens de internetsite van de Belastingdienst is een auto verplicht ondernemingsvermogen indien "uw privégebruik op jaarbasis niet meer is dan 500 kilometer. Bij een hoger privégebruik behoort de auto tot het keuzevermogen. Dan mag u de auto dus tot het privévermogen rekenen." Deze informatie is volgens de Hoge Raad niet juist.

De hoofdregel is dat een vermogensbestanddeel verplicht privévermogen is als het voor minder dan 10% zakelijk wordt gebruikt (en dus voor 90% of meer privé). Met de auto wordt 22.000 gereden en dus moet Henk aantonen dat hij 2.200 kilometer zakelijk met de auto heeft gereden. Henk slaagt er niet in om dit aannemelijk te maken. De personenauto is dus verplicht privévermogen. De Hoge Raad volgt in 2023 het Gerechtshof.

Noot fiscaal jurist inzake keuzevermogen of ondernemingsvermogen bij een eenmanszaak of vof

U moet er rekening mee houden dat u bij de aanschaf de juiste keuze maakt, of een bedrijfsmiddel op de zaak (eenmanszaak of vof) zetten of in privé onderbrengen. Bij een eenmaal gemaakt keuze zit de ondernemer hier in principe aan vast, zolang hij de auto bezit. Hoofdregel is dat etiketteringswijzigingen niet mogelijk zijn. In de bezwaarfase of in overleg met de Belastingdienst kan echter wel op een gemaakte keuze worden teruggekomen. Eventueel kan dit worden geforceerd door een nieuwe of andere auto te kopen. Meestal is het fiscaal voordelig om na 3 - 4 jaar de auto naar privé over te hevelen, dit in verband met de afschrijving. Dit wordt echter geblokkeerd door de strikte regels van de vermogensetikettering. Voor een andere etikettering is namelijk een bijzondere omstandigheid gewenst.

Een berekening kan u helpen bij de juiste keuze. Als er vragen of opmerkingen zijn kunt u ons een e-mail sturen.