Derdenonderzoek Belastingdienst
Informatieverstrekking aan de Belastingdienst over een ander
Inleiding derdenonderzoek
Om goed belasting te kunnen heffen, moet de Belastingdienst over de noodzakelijke informatie over uw onderneming kunnen beschikken. Buiten de informatie die u bij de aangifte moet verstrekken, heeft de Belastingdienst ook uitgebreide mogelijkheden om meer informatie op te vragen en onderzoek te doen.
Die informatie kan de Belastingdienst niet alleen bij u opvragen, maar ook bij anderen. Omgekeerd werkt dat ook: de Belastingdienst kan bij u informatie opvragen over anderen.
Recent heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie (het Europees Hof) wat meer duidelijkheid gegeven over deze informatiegaring in internationaal verband. Deze beslissing kan (en naar mijn mening moet) gevolgen hebben voor informatiegaring in Nederland.
De Nederlandse wetgeving inzake derdenonderzoek
In de Nederlandse overkoepelende belastingwet heeft de Belastingdienst de bevoegdheid informatie van derden bij u op te vragen (artikel 53 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen; Awr).
De administratieplichtige is verplicht informatie aan te leveren die ziet op de belastingheffing van derden. Feitelijk is elke ondernemer of ZZP’er administratieplichtige.
Als u vragen krijgt over een andere belastingplichtige, dient u die te beantwoorden. Tegen dergelijke informatieverzoeken van de Belastingdienst staat geen rechtsbescherming open. U kunt dus niet (uiteindelijk) naar de rechter met de vraag of het verzoek wel terecht is en niet te ver gaat. Het enige dat u kunt doen, is stellen dat de vraag van de Belastingdienst onrechtmatig is en vragen om een vergoeding van de kosten die u heeft moeten maken om de vraag te beantwoorden. De informatie moet echter geleverd worden en de Belastingdienst kan dat afdwingen met een dwangsom.
Derdenonderzoek in Europees perspectief
De informatie-uitwisseling over derden over de landsgrens heen werkt in wezen hetzelfde. De buitenlandse belastingdienst heeft informatie nodig over een aldaar belastingplichtige en meent dat uw onderneming daarover beschikt. Via de Nederlandse Belastingdienst krijgt u dan de vragen die u moet beantwoorden. Dat is geregeld in de Wet internationale bijstandverlening bij de heffing van belastingen (WIB).
Goed om te weten is dat die wet (tot 2014) wel een gang naar de rechter mogelijk maakte tegen een internationaal inlichtingenverzoek.
In een Luxemburgse zaak heeft het Europees Hof nu beslist dat voor de informatiehouder (dat is degene bij wie de informatie over een andere belastingplichtige wordt opgevraagd) een voorziening in rechte tegen een dergelijk verzoek moet hebben (lees: naar de rechter moet kunnen stappen).
Het arrest van het Europees Hof ziet alleen op situaties waarin door het recht van de Unie gewaarborgde rechten en vrijheden zijn geschonden. Er moet dus een link zijn met het Europese recht. Dat zal bij de Omzetbelasting- en Douanezaken snel aan de orde zijn, maar bij Inkomstenbelasting en Vennootschapsbelasting ligt dat minder voor de hand.
Noot fiscaal jurist inzake derdenonderzoek Belastingdienst
Als u informatie moet verstrekken over anderen, is daar te weinig tegen te doen. Door de uitspraak van het Europees Hof kunt u bij EU-gerelateerde zaken zich wel verzetten tegen een informatieverzoek.
Het zou beter zijn als de wetgever bij internationale gegevensuitwisseling de oude situatie herstelt en weer bezwaar en beroep tegen die verzoeken mogelijk maakt.
Qua rechtsbescherming is het vreemd dat u zich niet (bij de rechter) kunt verzetten tegen de informatiezucht van de Belastingdienst als ze bij u komen voor (doorgaans bewijzen tegen) een andere belastingplichtige.
Als het gaat om informatie over uzelf, kan de Belastingdienst een informatiebeschikking nemen als u niet de gewenste informatie levert. Daartegen kunt u opkomen bij de rechter. Waarom dat ook niet mogelijk maken als het om informatie over een ander gaat ...?
Heeft u vragen over boekenonderzoeken, derdenonderzoeken of ander onderzoek door de Belastingdienst, neem dan contact op!
