Villataks en afbouw Wet Hillen

De fiscale behandeling van de eigen woning blijft een onderwerp van discussie. Een recent arrest van het Gerechtshof Amsterdam ECLI:NL:GHAMS:2025:2995 bevestigt opnieuw dat de zogenoemde villataks – het verhoogde eigenwoningforfait voor woningen met een hoge WOZ-waarde – binnen de grenzen van het nationale en Europese recht blijft. De discussie is echter breder dan alleen de villataks: ook de afbouw van de Wet Hillen speelt een rol in deze procedure.

De villataks wat is de status?

Het eigenwoningforfait wordt berekend als een percentage van de WOZ-waarde van de eigen woning. Voor woningen boven een bepaalde WOZ-waarde (€ 1.330.000 in 2025) geldt een verhoogd percentage. Deze belastingheffing – in het algemeen bekend als de villataks – is het resultaat van de wetsopvatting dat bij duurdere woningen het beleggingsaspect zwaarder weegt dan het woongenot.

In de procedure van het Hof Amsterdam had de belastingplichtige een woning met een WOZ-waarde van € 2.377.000 en werd derhalve getroffen door de villataks.

Daarnaast speelt de (afbouw van de) Wet Hillen een belangrijke rol. Deze regeling bood jarenlang een aftrekpost voor belastingplichtigen met geen of  een zeer geringe eigenwoningschuld. Sinds 2019 wordt deze aftrek in stappen afgebouwd, om budgettaire en beleidsmatige redenen. Recente procedures tonen aan dat belastingplichtigen juist de combinatie van de villataks en de Hillen-afbouw als disproportioneel ervaren.

Uitspraak Hof Amsterdam: villataks en Hillen-afbouw houden stand

In de procedure stond centraal of het verhoogde eigenwoningforfait in strijd is met het gelijkheidsbeginsel, het evenredigheidsbeginsel en artikel 14 EVRM in samenhang met artikel 1 EP EVRM. De rechter mag wettelijke bepalingen niet toetsen aan het gelijkheidsbeginsel en het evenredigheidsbeginsel (algemene rechtsbeginselen).

Het hof benadrukt dat de wetgever bewust een onderscheid heeft gemaakt tussen woningen boven en onder een waardedrempel, omdat bij hogere WOZ-waarden het beleggingskarakter zwaarder weegt.

Ook het beroep op het discriminatieverbod treft geen doel.

• Volgens het hof bestaat een redelijke en objectieve rechtvaardiging voor het maken van onderscheid tussen dure en minder dure woningen, en evenzeer voor de gefaseerde afbouw van de Wet Hillen.
• Het stelsel voldoet daarmee aan de vereiste fair balance tussen het individuele en het algemene belang.
• Het hoger beroep van de belastingplichtige is dan ook ongegrond verklaard.
• De uitspraak van het hof laat zien dat zowel de villataks als de afbouw van de Wet Hillen stevig verankerd zijn in de huidige wetgeving en jurisprudentie. Toch kan de impact groot zijn voor individuele belastingplichtigen, zeker bij hogere WOZ-waarden of bij volledig afgeloste woningen.

Eigenwoning forfait in aangifte inkomstenbelasting

Eigenwoningforfait 2025

• woningwaarde tm € 12.500 : 0%
• woningwaarde € 12.500 - € 25.000 : 0,20%
• woningwaarde €25.000 - € 50.000; 0,30%
• woningwaarde €50.000 - € 75.000: 0,35%
• woningwaarde € 75.000 - € 1.330.000: 0,35%
• woningwaarde meer dan € 1.330.000: 2,35% + € 4.585
• Hillenaftrek 76,67%

Eigenwoningforfait 2024

• woningwaarde tm € 12.500 : 0%
• woningwaarde € 12.500 - € 25.000 : 0,20%
• woningwaarde €25.000 - € 50.000; 0,30%
• woningwaarde €50.000 - € 75.000: 0,35%
• woningwaarde € 75.000 - € 1.310.000: 0,35%
• woningwaarde meer dan € 1.310.000: 2,35% + € 4.585
• Hillenaftrek 80%

Eigenwoningforfait 2023

• woningwaarde tm € 12.500 : 0%
• woningwaarde € 12.500 - € 25.000 : 0,10%
• woningwaarde €25.000 - € 50.000; 0,20%
• woningwaarde €50.000 - € 75.000: 0,25%
• woningwaarde € 75.000 - € 1.200.000 : 0,35%
• woningwaarde € 1.200.000 en meer: € 4.200 + 2,35% van waarde boven € 1.200.000
• Hillenaftrek 83,33%

Wet Hillen en eigen woning

Betaalt u geen of weinig rente omdat u geen of een kleine eigenwoning schuld zou hebben? Dan is uw eigenwoningforfait meestal hoger dan de aftrekbare kosten (hypotheekrente / erfpacht) voor uw eigen woning. U hebt dan recht op een aftrek omdat u geen of een kleine eigenwoningschuld hebt, dit komt door de zogenaamde Wet Hillen. Vanaf 1 januari 2019 wordt dit voordeel elk jaar weer een beetje lager. Voor kleine eigenwoning schulden wordt deze wet in 30 jaar (3,33% per jaar) afgebouwd. Vaanf 1 januari 2048 vervalt de aftrek dus volledig. In 2026 is de aftrek nog ruim 73%.

Voorbeeld Wet Hillen

Het eigenwoning forfait bedraagt € 3.000. U voldoet aan hypotheekrente een bedrag van € 1.600. Op grond van de wet hillen krijgt u in 2026 nog een extra aftrek van 73% van € 1.400 = € 1.022. Per saldo hoeft u dus niet € 1.400 als inkomen aan te merken maar slecht € 378.

Noot fiscaal jurist inzake wet hillen en villatax

Heeft u vragen over het eigenwoningforfait, de villataks of de gevolgen van de afbouw van de Wet Hillen? Neem dan gerust contact op met een van onze fiscalisten. Wij denken graag met u mee.