Negatief loon voor DGA of werknemer
Sinds 2001 kunnen DGA's en werknemers beroepkosten niet meer in aftrek brengen in box 1. Het enige vangnet dat er nog bestaat is het opvoeren van negatief loon in de aangifte inkomstenbelasting. Sinds dat moment is er veel jurisprudentie over de aftrekbaarheid van negatief loon, in dit artikel behandelen wij een aantal uitspraken en kennisgroep standpunten. Arbeidskosten kunnen veelal niet als negatief loon worden gezien (Hoge Raad d.d. 8 juli 2005 ECLI:NL:HR:2005:AQ7212)
Om te kunnen spreken over negatief loon moet voldaan zijn aan de volgende voorwaarden:
- Loon: het oorspronkelijke voordeel moet belast zijn
- Causaliteit: het nadeel vloeit rechtstreeks voort uit de dienstbetrekking (zie Gerechtshof Arnhem Leeuwarden d.d. 8 juli 2025 ECLI:NL:GHARL:2025:4295, waarbij er geen causaal verband was).
- Werkelijke verarming: belastingplichtige lijdt aantoonbaar schade in het jaar van aftrek
- Wettelijke verplichting: voor de DGA geldt als extra voorwaarde dat de terugbetaling moet berusten op een wettelijke en/of reele verplichting
Betaalde schadevergoeding is negatief loon
Een aan een oud werkgever betaalde schadevergoeding is veelal negatief loon. In een procedure bij de Rechtbank Den Haag d.d. 25 juli 2024 ECLKI:NL:RBDHA:2024:12644 kwam dit aan de orde.
Betaling inzake schadevergoeding wegens schending concurrentiebeding
Een door een werknemer betaalde schadevergoeding wegens het schenden van een concurrentiebeding is volgens de Hoge Raad d.d. 5 februari 2010 (ECLI:NL:HR:2010:BL1942 negatief loon. In het advies van de AG wordt een uitgebreid overzicht gegeven van de historie omtrent negatief loon en de te nemen stappen.
Onbehoorlijk bestuur DGA aftrekbaar als negatief loon
Een betaling van een DGA aan een curator kan soms ook worden aangemerkt als negatief loon, zie hiertoe de uitspraak van de Hoge Raad d.d. 27 september 2000 ECLI:NL:HR:2000:AA7257). In de noot bij deze uitspraak door de heer Wattel wordt een uitgebreid overzicht gegeven van het soort kosten dat aftrekbaar is en tevens de causaliteit. De conclusie van de AG d.d. 27 september 2000 ECLI:NL:PHR:2000:AA7257 kunt u hier raadplegen.
Verlies op certificaten ex werkgever is negatief loon
In een arrest van de hoge raad d.d. 15 april 2016 ECLI:NL:HR:2016:6356 was sprake van een werknemer (we noemen hem Henk) die via een participatieplan certificaten van aandelen had gekocht bij het bedrijf van zijn werkgever. Er geldt een speciale bepaling (lagere koers) als Henk binnen drie jaar zou vertrekken. Volgens de Hoge Raad is het verlies voor Henk aftrekbaar. In een andere uitspraak van de Hoge Raad d.d. 14 juli 2017 ECLI:NL:HR:2017:1325 kreeg een werknemer op kennelijk onredelijke gronden ontslag, ook deze werknemer had een management participatieplan. De werknemer had de certificaten voor € 300.000 gekocht en bij zijn vertrek waren deze waardeloos. De werknemer vecht zij ontslag aan en wordt gecompenseerd voor zijn verlies. Het verlies is aftrekbaar en de ontvangst is belast (causaal verband). Een door een werknemer uit hoofde van zijn dienstbetrekking ontvangen vergoeding die staat tegenover een nadeel dat als negatief loon is aan te merken, wordt naar algemene maatschappelijke opvattingen als een beloningsvoordeel ervaren. De vergoeding kan daarom niet worden aangemerkt als een vrij te stellen vergoeding als bedoeld in de genoemde bepaling.
In een latere uitspraak van de Hoge Raad d.d. 2 augustus 2024 ECLI:NL:HR:2024:1083 wordt een verlies op certificaten van aandelen niet aangemerkt als negatief loon. De reden hiervoor was dat de certicaten in box 3 vielen.
De kennisgroep van de belastingdienst heeft ook een standpunt ingenomen omtrent negatief loon en bad leaver bepalingen, deze kunt hier raadplegen. Volgens de kennisgroep is er dan sprake van negatief loon.
Terugbetalen uitkering is negatief loon
Henk moet op grond van een uitspraak van de rechter een uitkering terugbetalen aan de gemeente. Henk wil de terugbetaling in mindering brengen op zijn box 1 inkomen. De Rechtbank Zeeland West Brabant d.d. 14 juni 2024 ECLI:NL:RBZWB:2024:4022 is het met Henk eens. Vorenstaande wordt ook bevestigd in een standpunt van het UWV.
Noot fiscaal jurist inzake negatief loon
Het begrip negatief loon staat niet in de wettekst en is min of meer ontstaan in de (vele) jurisprudentie over dit onderwerp. Vaak levert dit wel een discussie op en kan het alle kanten op. Het eerste baanbrekende arrest komt van de Hoge Raad in 2016. Omdat het altijd ouder kan is er ook nog een arrest uit 1957 dat wordt behandeld in dit advies van de AG uit 2010 (ECLI:NL:PHR:2010:BL1942). In dit arrest ging het om een marine officier die zich had verplicht om 10 jaar in dienst te blijven na zijn opleiding. Hij vertrok na vier jaar en moest een deel van zijn opleidingskosten terugbetalen. Volgens de Hoge Raad was deze terugbetaling aftrekbaar. De grens moet echter niet te ver worden opgerekt. beroepskosten zoals vakliteratuur en een beroepsverening zijn volgens de Hoge Raad d.d. 8 maart 2013 (ECLI:NL:HR:2013:BZ3608) niet aftrekbaar. Ook zijn persoonlijke keuzes (zoals kiezen duurdere auto van de zaak) niet als negatief loon aftrekbaar aldus de Hoge Raad d.d. 15 oktober 1997 ECLI:NL:HR:1997:AA3298.
Al met al is het dus maatwerk. Heeft u twijfels of een discussie met de Belastingdienst over negatief loon of de aftrek in box 1? Neem gerust contact met ons op.
