Geheimhouding accountant en FIOD
Accountants, belastingadviseurs, maar ook trustkantoren en family offices hebben geen wettelijk verankerd verschoningsrecht. Wel hebben zij vaak een overeenkomst met hun cliënten waarin geheimhouding is geregeld. Ook zonder overeenkomst is er een vertrouwensrelatie welke geheimhouding moet bevatten. Deze geheimhouding wordt doorkruist als de FIOD op bezoek komt.
Als de FIOD bij de accountant of de belastingadviseur een onderzoek instelt (inval), dan mag dit niet richting uw cliënt worden gemeld. Dit kan voor bijzondere en vervelende situaties zorgen. De geheimhouding zit goed verankerd in de wet, onder meer:
- ongebruikelijke transacties (artikel 23 en verder van de Wwft);
- uitlevering van gegevens (artikel 126bb Sv);
- derdenonderzoek (artikel 67 AWR).
Als een belastingadviseur of accountant zijn geheimhouding richting de FIOD zou schenden, begaat hij / zij een strafbaar feit. Als hij niks zou zeggen richting zijn klant, dan kan er eenvoudig (nadien) ruzie met zijn klant ontstaan. Veelal zal in de opdrachtbevestiging of de algemene voorwaarden hierover een bepaling zijn opgenomen.
Geheimhouding bij FIOD-inval
Bij een bezoek van de FIOD kan informatie van de klant door de FIOD in beslag worden genomen. De bescheiden moeten schriftelijk worden gevorderd, dit via een afschrift van bevel. Als een dergelijk bevel er niet is, dan moet u vragen om een schriftelijke vastlegging van het bevel. Zonder de aanwezigheid van een Officier van Justitie mag er minder, er mag worden rondgekeken, maar niet meer dan dat. Laden en kasten mogen niet worden geopend. Praktisch werkt het het beste dat u vraagt of u de informatie bij elkaar mag zoeken en deze over enkele dagen mag uitleveren. U kunt dan ook een advocaat raadplegen, hierdoor verstrekt u niet teveel en enkel de bescheiden die u wettelijk moet verstrekken.
Het is van belang dat u niet in paniek raakt en rustig leest welke gegevens worden gevraagd en welke u dan verplicht moet aanleveren. Maak altijd een kopie of scan van de verstrekte bescheiden. Voer het gesprek altijd met 2 personen zodat er een getuige aanwezig is. Maak ook een lijst met een opstelling van de gegevens welke zijn verstrekt.
Stukken waarop een afgeleid verschoningsrecht rust moeten niet, of met een zegel worden verstrekt. U zult waarschijnlijk de FIOD-ambtenaar hierop moeten wijzen. De FIOD-ambtenaar moet deze bescheiden dan eerst laten toetsen door de rechter-commissaris.
Tenslotte is het verstandig om schriftelijk protest aan te tekenen tegen de vordering tot uitlevering.
Noot fiscaal jurist inzake geheimhouding
Er wordt bij uw cliënt een FIOD-onderzoek ingesteld en de cliënt vraagt u om de aangifte inkomstenbelasting of de jaarrekening op te stellen. En nu?
Er wordt bij u informatie opgevraagd door de FIOD voor een onderzoek bij uw cliënt. U mag jegens uw cliënt niet melden dat de FIOD bij u op bezoek is geweest. Hoe moet u dan handelen? Temeer als uw cliënt informeel heeft gemeld dat er bij hem een FIOD-onderzoek loopt.
Pleegt u als accountant of belastingadviseur een strafbaar feit als u uw cliënt informeert over het FIOD-bezoek? Opzegging is lastig omdat u feitelijk niet mag zeggen waarom de opdracht wordt teruggegeven.
Juridisch mag u lopende het onderzoek geen enkele informatie met uw cliënt delen. Als uw cliënt op de hoogte is van het FIOD-onderzoek, zou de geheimhoudingsplicht feitelijk komen te vervallen.
Als u artikel 67 AWR goed leest, dan staat hier niet helder en strak dat u uw cliënt bij een derdenonderzoek niet zou mogen informeren. Dit is in de jurisprudentie nog niet aan de orde geweest en ook de parlementaire geschiedenis geeft geen duidelijkheid over dit onderwerp.
