De giftenaftrek in de inkomstenbelasting
De giftenaftrek is opgenomen in de Wet inkomstenbelasting 2001 als persoonsgebonden aftrekpost. Van een gift is sprake als u overgaat tot een bevoordeling uit vrijgevigheid en verplichte bijdragen (zoals kerkelijke belastingen en contributies), waarvoor u geen directe tegenprestatie ontvangt. Het giftbegrip luistert zeer nauw en er zijn tal van voorbeelden waarin een, op het oog giftachtige, betaling niet als gift werd aangemerkt. Ook zijn er jaarlijks weer diverse belastingplichtigen die menen dat betaalde belastingen aftrekbaar zijn als gift. Tot op heden zonder succes.
Giftenaftrek via BV per 2024
Per 1 januari 2024 zijn giften via de BV niet zomaar meer aftrekbaar, sterker nog de giftenaftrek in de BV komt te vervallen per 2024. Giften die via de BV hebben plaatsgevonden zal de Belastingdienst in beginsel evenmin aanmerken als belaste dividend uitkeringen aan de DGA. Een gift via uw BV aan een ANBI blijft wel vrijgesteld van schenkbelasting.
Achtergrond bij de giftenaftrek
In vergaderjaar 1951 / 1952 deed de toenmalig Minister van Financiën, P. Lieftinck, het voorstel tot giftenaftrek in de Tweede Kamer. Achtergrond om de regeling in te voeren was de moeilijke positie waarin kerkelijke, charitatieve, culturele en wetenschappelijke instellingen zich bevonden. Door rekening te houden met de giften bij het bepalen van het belastingbedrag van een belastingplichtige, verwachtte de wetgever dat de geneigdheid tot het doen van giften aan dergelijke instellingen door de belastingplichtige zou toenemen. Dat men ook in deze tijden al begrotingsproblematiek kende, blijkt uit de uitgebreide discussie die is gevoerd over maximum aftrekbedragen en aftrekdrempels. Een “modern” staaltje fiscale politiek, waarbij belastingen (mede) als instrumentarium voor gedragsbeïnvloeding worden ingezet. Een lezenswaardige link naar één van de kamerstukken uit 1951 / 1952 hebben wij onderaan dit artikel opgenomen.
Wanneer is een gift aftrekbaar?
De wet spreekt anno 2020 over twee type giften: periodieke giften en andere giften. Indien aan de nader gestelde voorwaarden wordt voldaan, komt de gift in aanmerking voor aftrek. Sinds 2010 is het overigens zo dat giften die worden betaald, verrekend of ter beschikking worden gesteld bij of na overlijden, niet voor giftenaftrek in aanmerking komen. Hierna gaan wij in op de typen giften en de aanstaande ontwikkeling.
De aftrek van periodieke giften
Van een periodieke gift is sprake als het geven plaatsvindt in de vorm van vaste, gelijkmatige uitkeringen die uiterlijk eindigen bij het overlijden. De ondergrens om te mogen spreken van een periodiek karakter bedraagt vijf jaar, met ten minste jaarlijks een uitkering. Bij een Besluit zijn de scherpe randjes van deze termijn enigszins bijgewerkt. Zo is de gever gerechtigd om, zonder de status van periodieke gift te verliezen, zijn gift te beëindigen bij arbeidsongeschiktheid, werkloosheid, faillissement van de instelling of verlies van de ANBI-status door de instelling. De enige toets daarbij is of de schenker invloed heeft op de ontstane situatie. U mag het Besluit (BLKB2014/1415M) niet inroepen als u zich het recht heeft voorbehouden om ook reeds betaalde giften te herroepen. Een juiste juridische vastlegging is hier van groot belang. Dit alles geldt ook voor schenkingen in natura.
U dient de periodieke gift vast te leggen bij notariële akte of onderhandse akte van schenking. Aangezien dit juridisch zeer nauw luistert, loont het om u hierbij te laten adviseren. De periodieke gift is slechts dan aftrekbaar, als deze wordt gedaan aan een instelling die in Nederland is gevestigd en die een ANBI-status heeft. Een uitbreiding van deze regeling geldt voor verenigingen die aan strikte voorwaarden, waaronder een minimum ledenaantal, voldoen. Wij raden altijd aan om voor het doen van de eerste gift en het aangaan van de overeenkomst, daartoe het ANBI-register te raadplegen dan wel onderzoek naar de vereniging te verrichten. Een link naar het ANBI-register treft u onderaan dit artikel aan. Per 2010 zijn de ANBI-regels veranderd. Indien u giften deed aan een ANBI die dit sinds 2010 niet meer is, kan onder strikte voorwaarden overgangsrecht gelden.
De aftrek van andere giften
Naast de periodieke giften kennen we de andere giften. Dit zijn giften aan een ANBI of steunstichting. Steunstichtingen zijn opgericht om geld in te zamelen voor een speciaal doel en dienen door de Belastingdienst te worden goedgekeurd. Ook hiervoor wordt een overzicht bijgehouden. De link hebben wij onderaan opgenomen.
De giftenaftrek
Periodieke giften mag u, mits aan alle voorwaarden wordt voldaan, geheel opnemen als persoonsgebonden aftrekpost. Voor andere giften geldt dat er een drempelbedrag en een maximumbedrag geldt. Voor 2020 bedraagt de drempel 1% van uw drempelinkomen, met een ondergrens van € 60. Het plafond voor de giftenaftrek bedraag 10% van uw drempelinkomen. Via de link onderaan deze site kunt u uw drempelinkomen bepalen.
Toekomst
In 2017 / 2018 is in de Tweede Kamer al gesproken over het wijzigen van de giftenaftrek. Dat gaat per 1 januari 2021 ook gebeuren. Het betreft drie maatregelen, waarvan er twee zien op de ANBI-status. De derde maatregel ziet op de regeling van de giftenaftrek. Vanaf dat moment komen voor de belastingplichtige contante giften niet langer voor aftrek in aanmerking. U moet per 2021 uw giften kunnen bewijzen met schriftelijke bescheiden, zoals een kwitantie of bankafschrift. Dit is het gevolg van diverse fraudezaken met de giftenaftrek, zoals het opvoeren zonder enige aanleiding van giften dan wel het opvoeren van giften met valse kwitanties als bewijsmiddel. Als voorbeeld noemen wij een recente kwestie die voor het Hof Den Haag speelde, waar uiteindelijk bleek dat niet sprake was van een gift, maar een betaling voor het verkrijgen van een kwitantie voor een niet-voldane gift. Uiteraard ging het hier niet om vrijgevigheid, maar om belastingvoordeel in de vorm van onrechtmatige giftenaftrek.
Bronnen:
Uitspraak Hoge Raad: belastingen geen gift (2020)
