Voorziening dubieuze debiteuren
Als een vordering op een debiteur niet meer volwaardig is, kan deze worden afgewaardeerd. Goed koopmansgebruik staat dit toe. Ook de Hoge Raad (15 februari 1989) vindt dit goed, zij stelt de volgende voorwaarden:
- waarderen naar een redelijk oordeel van de ondernemer;
- omstandigheden beoordelen per balansdatum;
- individuele beoordeling per debiteur (bij grote omvang mag een ervaringscijfer ook).
Een combinatie tussen een individuele en collectieve (procentueel ervaringscijfers) beoordeling van debiteuren is toegestaan.
Fiscale voorziening dubieuze debiteur
Als een vordering op een debiteur wellicht niet wordt betaald (niet meer volwaardig is), kan deze (deels) worden afgewaardeerd. Deze afwaardering gaat ten laste van de winst. Hoe werkt dit?
- Voor de waardering moet u kijken naar alle omstandigheden op balansdatum.
- Informatie na balansdatum (en op moment opstellen van de jaarrekening) mag u meenemen.
- Het gaat om het subjectieve en redelijke oordeel zoals u als ondernemer dit inschat.
- U mag de vordering op debiteuren in totaal (ervaringscijfer) maar ook individueel beoordelen.
Voorziening wel voldoende onderbouwen
Een gevormde voorziening moet wel voldoende worden onderbouwd. Bijvoorbeeld een voorziening voor groot onderhoud, garantie maar ook voor vakantiedagen moet worden voorzien van een specificatie, notulen, offerte, etc. Zie hiertoe ondermeer een uitspraak van het Gerechtshof Arnhem Leeuwarden d.d. 30 november 2021 (ECLI:NL:GHARL:2021:11109) en procedure bij het Gerechtshof Amsterdam d.d. 10 maart 2021 (ECLI:NL:GHAMS:2021:BQ0143). Goed koopmansgebruik eist dat een aftrekpost of voorziening met feiten wordt onderbouwd, dit moet de belastingplichtige aannemelijk maken. Er geldt een vrije bewijsleer edoch dit wil niet zeggen dat een korte notitie voldoende is.
Praktijk en jurisprudentie dubieuze debiteuren
Afboeking dubieuze debiteur
In de fiscale praktijk wordt vaak gekozen voor individuele voorzieningen op debiteuren. Soms echter ook op grond van een inschatting met een wegingsfactor, bijvoorbeeld:
- 0 - 3 maanden : 25% debiteurenvoorziening.
- 3 - 6 maanden : 50% debiteurenvoorziening.
- 6 - 9 maanden : 75% debiteurenvoorziening.
- 9 maanden en meer : 100% debiteurenvoorziening.
Specifieke en algemene voorziening
Een specifieke voorziening (dus per debiteur) en een algemene voorziening moeten goed worden onderbouwd. In een procedure bij het Gerechtshof Amsterdam d.d. 10 maart 2011 (nummer 09/00689) werd dit niet geaccepteerd door de rechter omdat een goede onderbouwing ontbrak
Geen incassomaatregel bij dubieuze debiteur
In een procedure bij de Rechtbank Gelderland d.d. 27 december 2017 (ECLI NL RBGEL:2017:6724) kwam een voorziening voor dubieuze debiteuren aan de orde. Een belastingplichtige levert grondstoffen en vormt een voorziening voor een vordering van ruim € 1.000.000. De Belastingdienst is het niet eens met de voorziening / afboeking, de belastingplichtige bleef namelijk grondstoffen leveren. De voorziening wordt gevormd in 2006 en in 2016 wordt de vordering alsnog volledig voldaan. De belastingplichtige heeft geen incassomaatregelen genomen omdat dan het risico zou bestaan dat de klant failliet zou gaan. De voorziening mag worden gevormd, aldus de rechter.
Rente rekenen bij dubieuze debiteur
Vanaf 30 dagen (na ontvangst van de factuur door de debiteur) mag u wettelijke rente rekenen. Een ingebrekestelling is hiervoor niet vereist. De rente is gelijk aan de basisherfinancieringsrente van de ECB te verhogen met 7%.
Omzetbelasting en dubieuze debiteur
Vergeet niet de omzetbelasting op een definitief oninbare vordering terug te vragen bij de Belastingdienst. Dit mag vanaf 12 maanden en u kunt dit rechtstreeks in uw aangifte omzetbelasting opnemen. Maak wel voor elke debiteur een kort dossier aan.
Bron dubieuze debiteur
Hoge Raad 11 december 1957, BNB 1958/22.
Hoge Raad 15 februari 1989, BNB 1989/144.
Gerechtshof Amsterdam d.d. 10 maart 2011 (nummer 09/00689.
Rechtbank Gelderland d.d. 27 december 2017 (ECLI NL RBGEL:2017:6724.
