Bitcoins en vrijwillige verbetering aangifte inkomstenbelasting

De heer Jansen heeft bitcoins niet in zijn aangifte inkomstenbelasting opgenomen. Zijn adviseur heeft in 2017 een verzoek tot vrijwillige verbetering van de aangifte inkomstenbelasting 2013 ingediend. De inspecteur stelt vragen over de herkomst. Hoe pakt dit uit?

Vrijwillige verbetering aangifte i.v.m. crypto

Veel mensen vergeten crypto in hun aangifte inkomstenbelasting op te nemen. Dit kan bewust ("komen ze toch niet achter") of onbewust ("gewoon vergeten"). In deze procedure worden bitcoins alsnog in de aangifte inkomstenbelasting opgenomen via de zogenaamde inkeerregeling (vrijwilige verbetering). Nadat de opgave is gedaan, stelt de inspecteur van de Belastingdienst vragen over de herkomst van de bitcoins. Deze vraag wordt gesteld omdat de inspecteur denkt dat de bitcoins zijn verkregen als tegenprestatie voor werkzaamheden, hierover moet dan ook nog in box 1 belasting worden betaald. Omdat de verklaring niet geloofwaardig is, wordt een zogenaamde navorderingsaanslag opgelegd (met een vergrijpboete).

De heer Jansen gaat in bezwaar bij de Belastingdienst, dit zonder succes. Vervolgens gaat hij in beroep bij de rechtbank. De rechter stelt vast dat de heer Jansen ongeveer 165 bitcoins in bezit heeft sinds 2013. Tevens stelt de rechter vast dat deels onjuiste informatie in de aangifte inkomstenbelasting 2013 is opgenomen en dat dit opzettelijk heeft plaatsgevonden. De rechtbank is daarom van mening dat er sprake is van omkering van de bewijslast (en verzwaring van de bewijslast).

De rechter vindt de stelling (box 1 inkomen) redelijk. De vervolgvraag is of het inkomen in redelijkheid (qua omvang) is vastgesteld. De rechter is van mening dat dit niet op redelijk feiten is gestoeld. De rechter is van mening dat de inspecteur er niet in is geslaagd om alle bitcoinadressen aan de heer Jansen te verbinden / koppelen. Als dit niet zeker is, kun je deze niet direct toerekenen aan de heer Jansen (willekeur). De rechter stelt het inkomen vast op € 20.000. De vergrijpboete moet worden vernietigd omdat de inspecteur niet heeft bewezen dat sprake is van opzet. Dat de heer Jansen onjuiste informatie heeft verstrekt over de wijze waarop hij de bitcoins heeft verkregen, wil nog niet zeggen dat hij ook opzettelijk niet de juiste aangifte heeft gedaan.

Noot inzake bitcoins in aangifte inkomstenbelasting

Wij begeleiden vele belastingplichtigen bij de vrijwillige verbetering van hun aangifte inkomstenbelasting. In deze casus ging het voor belastingplichtige niet helemaal fout. Het probleem is dat er bij een inkomen van € 15.000 in 2013 voor € 8.000 aan bitcoins is gekocht. Het is onduidelijk hoe belastingplichtige aan dit geld komt. Dus er moet wel sprake zijn van arbeid, aldus de inspecteur. Dit lijkt een redelijk standpunt. Als belastingplichtige met een goed verhaal zou zijn gekomen (conform de feiten), had het anders kunnen lopen. Het verhaal dat belastingplichtige vertelt: "ik heb de inboedel van mijn moeder verkocht", wordt onvoldoende onderbouwd.

Volgens de rechter is er sprake van een informatiebeschikking (artikel 52a lid 1 AWR). De gestelde vragen hoeven hierin niet te worden herhaald, mits hieruit voldoende duidelijk is wat de vragen zijn en welke informatie moet worden verstrekt (vgl. Hoge Raad 21 mei 2021, ECLI:NL:HR:2021:751). De informatie is niet verstrekt, dus dan is de heer Jansen aan de beurt. Hij moet met een geloofwaardig verhaal komen. Dat verhaal komt er niet. De rechter en de inspecteur gaan er dan vanuit dat de bitcoins zijn gekocht via niet betaalde arbeid. De schatting was niet redelijk, dus deze wordt wel verlaagd, ook de boete gaat terecht in de prullenbak.

De huidige waarde van de bitcoins is ruim € 7.000.000. Wij hopen voor belanghebbende dat hij ze nog in zijn bezit heeft.

Wij begeleiden vele belastingplichtigen bij vrijwillige verbeteringen van hun aangifte inkomstenbelasting. Vragen? Mail ons gerust.

Bron inzake foute aangifte inkomstenbelasting

Rechtbank Noord-Nederland d.d. 7 oktober 2021 ECLI:NL:RBNHO:2021:9913