Scheiding van tafel en bed

U bent getrouwd, maar woont niet samen. Dit kan door een scheiding van tafel en bed of simpelweg omdat uw man/vrouw ergens anders woont omdat u niet (of nog niet) wilt samenwonen. In dergelijke gevallen wordt u niet als partner gezien en heeft u zelfstandig recht op aftrek van hypotheekrente en heffingskortingen (alleenstaande ouderkorting, kinderkorting, etc.) voor alleenstaanden. Dit is nog eens bevestigd in een uitspraak van het Gerechtshof Arnhem op 4 augustus 2009.

Contactpersoon

Voor vragen over dit onderwerp kunt u contact opnemen met mr. Dennis J.B. Jongbloed, hij is vrijwel continue betrokken bij diverse echtscheidingen die moeten worden opgestart of op een "dood spoor" zitten.

Wet

Volgens artikel 1.2, lid 4 van de Wet Inkomstenbelasting 2001 wordt voor de toepassing van art. 1.2 een persoon die duurzaam gescheiden van zijn echtgenoot leeft, gelijkgesteld met een ongehuwde.

Rechters

De criteria voor duurzaam gescheiden leven zijn door de rechter gesteld (onder meer Hoge Raad 10 februari 1960 en 17 februari 1965). De criteria zijn:

1. De echtgenoten hebben de samenleving verbroken en de verbreking van de samenleving moet in ieder geval door een van de echtgenoten zijn gewild;
2. Na de verbreking van de samenleving leidt elke echtgenoot afzonderlijk zijn eigen leven als ware hij niet met de ander gehuwd; 
3. De situatie als omschreven onder 1 en 2 moet in ieder geval door één van de echtgenoten als blijvend zijn bedoeld.

Algemeen

Het fiscale echtscheidingsmoment treedt op als de echtelieden duurzaam gescheiden gaan leven (Gerechtshof Amsterdam 27 november 2002). Aftrek van alimentatie is mogelijk en wordt niet beperkt doordat dit wordt betaald uit vermogen dat uiteindelijk wordt verdeeld (Hoge Raad 23 januari 1974). Er bestaat geen recht op alimentatieaftrek wanneer de partners blijven samenwonen (Gerechtshof Leeuwarden 28 november 2000).

Tax planning

In voorkomende gevallen is de alimentatie aftrekbaar tegen 52% en bij de ontvanger tegen en veel lager tarief belast, dit kan een taxplanningsvoordeel opleveren.

Buitenland

Als de betaler van de alimentatie in het buitenland woont, is het denkbaar dat de alimentatie niet aftrekbaar is. In sommige gevallen kan het aantrekkelijk zijn dat de alimentatieontvanger emigreert, hierdoor is in sommige landen de alimentatie niet belast en bij de betaler wel aftrekbaar. Soms is het hierbij nodig dat een afkoopsom wordt betaald en geen periodieke alimentatie.